Elkana i Anna... skomplikowana darowizna

styczeń 13, 2020 o 11:24, Brak komentarzy

Biorę dzisiaj do ręki pierwsze czytanie, które w bardzo pięknie otwiera Księgi Samuela. Trudna historia Anny, której nieszczęściem jest brak potomstwa. Brzmi ono tak:

Był pewien człowiek z Ramataim, Sufita z górskiej okolicy Efraima, imieniem Elkana, syn Jerochama... Miał on dwie żony: jednej było na imię Anna, a drugiej Peninna. Peninna miała dzieci, natomiast Anna ich nie miała. Corocznie człowiek ten udawał się z miasta swego do Szilo, aby oddać pokłon i złożyć ofiarę Panu Zastępów. Byli tam dwaj synowie Helego: Chofni i Pinchas - kapłani Pana. Pewnego dnia Elkana składał ofiarę. Dał wtedy żonie swej, Peninnie, wszystkim jej synom i córkom po części ze składanej ofiary. Również Annie dał część, lecz podwójną, gdyż Annę bardzo miłował, mimo że Pan zamknął jej łono. Jej rywalka przymnażała jej smutku, aby ją rozjątrzyć z tego powodu, że Pan zamknął jej łono. I tak się działo przez wiele lat. Ile razy szła do świątyni Pana, tamta dokuczała jej w ten sposób. Anna więc płakała i nie jadła. I rzekł do niej jej mąż, Elkana: «Anno, czemu płaczesz? Dlaczego nie jesz? Czemu się twoje serce smuci? Czyż ja nie znaczę dla ciebie więcej niż dziesięciu synów?» (1 Sm 1,1-8)

Może wszystko byłoby dobrze, to znaczy jak zawsze, ale przeczytałem ten tekst w tłumaczeniu Biblii Poznańskiej, a tam werset 5 brzmiał zgoła inaczej:

Annie zaś, chociaż ją miłował, dawał tylko jedną część, bo Jahwe zamknął jej łono.

I tak się zaczęło... pod ręką miałem Biblię w tłumaczeniu ks. Remigiusza Popowskiego, ale ten jeszcze dolał oliwy do ognia:

Gdy pewnego dnia Eklana złożył ofiarę, dał z niej część Peninne, swojej żonie, oraz jej synom i córkom. Jedną część dał również Annie, chociaż nie miała dziecka. Eklana bowiem kochał Annę bardziej niż tamtą, mimo że Pan zamknął jej łono.

Skołowany lecę do pokoju (dotychczas cała akcja działa się w kaplicy) i chwytam za mój cenny prezent imieninowy - Biblię w tłumaczeniu ks. Wujka. Oj, tym razem czcigodny jezuita mi nie pomógł, ale wprowadził nieznany do tej pory motyw smutku:

Przyszedł tedy dzień, i ofiarował Elkana dał Phenennie żonie swej i wszystkim synom jej i córkom części: A Annie dał część jednę smutny; bo Annę miłował: ale Pan zamknął był żywot jej.Biblia Gdańska - prawie rówieśniczka Bibli ks. Wujka również widzi rzecz zgoła inaczej:

A gdy przyszedł dzień, którego sprawował ofiary Elkana, dał Fenennie, żonie swej, i wszystkim synom jej, i córkom jej, cząstki; Ale Annie dał jednę część wyborną; bo Annę miłował, chociaż był Pan żywot jej zamknął.

Na końcu została mi jeszcze Biblia wydawnictwa św. Pawła, więc i do niej zajrzeć wypada, a ona odsyła nas na powrót do pierwszego cytowanego wariantu Biblii Tysiąclecia (wyd. 5):

Pewnego dnia Elkana, po tym jak złożył ofiarę, dał swojej żonie Peninnie, każdemu z jej synów i każdej z jej córek po kawałku mięsa ze zwierzęcia ofiarnego. Annie zaś dał podwójną porcję gdyż bardzo ją kochał, chociaż Pan nie udzielił jej daru macierzyństwa.Niby jest to szczegół nieistotny, nie narusza w niczym mojego credo, a jednak chciałbym wiedzieć jak to było z tą ofiarą, którą mąż dał swej niepłodnej żonie: czy wyróżnił ją tym, że dał podwójną część, czy jej dał coś pomimo wszystko, czy był smutny, czy zatroskany...

Sięgam więc do hebrajskiego i greckiego przekładu Septuaginty i dzięki Bogu myśli idee zaczynają się porządkować. A więc w oryginale wygląda to następująco (czytaj koniecznie od prawej):

וּלְחַנָּ֕ה יִתֵּ֛ן מָנָ֥ה אַחַ֖ת אַפָּ֑יִם כִּ֤י אֶת־חַנָּה֙ אָהֵ֔ב וַֽיהוָ֖ה סָגַ֥ר רַחְמָֽהּ׃

w tłumaczeniu literalnym mogłoby to brzmieć w ten sposób:

i Annie dał jedną część jeszcze ponieważ kochał Annę, chociaż Pan zamknął jej łono

albo też tak:

i Annie dał jedną część. Kochał przecież Annę pomimo, że Pan zamknął jej łono.

Wszystko zależy od tego jak przetłumaczymy niełatwy zwrot 'affaim ki. W zależności od tego, albo będzie to oznaczać: "jeszcze" - więc oprócz jednej części dał jej dodatkową. Albo też będzie podkreślać motyw działania Elkany - bezinteresowną miłość do swojej niepłodnej żony.

Potrafię wytłumaczyć wybór ks. Wujka, poszedł on za tekstem Wulgaty, która chyba zinterpretowała hebrajskie 'ap jako "nozdrza, nos..." w konsekwencji organ, który wyraża emocje: gniew, wzburzenie, może i smutek... stąd mamy to:

Annae autem dedit partem unam tristis quia Annam diligebat Dominus autem concluserat vulvam eiusKs. Popowski natomiast tłumaczył z Septuaginty, która nieco bardziej opisowo ujęła sprawę, dlatego jego tłumaczenie może różnić się od hebrajskiego tekstu:

καὶ τῇ Αννα ἔδωκεν μερίδα μίαν ὅτι οὐκ ἦν αὐτῇ παιδίον πλὴν ὅτι τὴν Ανναν ἠγάπα Ελκανα ὑπὲρ ταύτην καὶ κύριος ἀπέκλεισεν τὰ περὶ τὴν μήτραν αὐτῆς jedyne czego nie potrafię sobie wytłumaczyć to:

- skąd w Biblii Gdańskiej mamy "część wyborną"?

- czemu tłumaczenie Biblii Poznańskiej jest takie a nie inne... marne!!!!

a to przecież taka piękna historia i trzeba ją umieć dobrze opowiedzieć!!!

Photo by Fran Linden from Freeimages.com

Elkana i Anna... skomplikowana darowizna

Brak komentarzy

Pozostaw odpowiedź

Stwórz swoją stronę internetową lub sklep internetowy z Mozello.